آیین‌نامه نحوه انتخاب كارشناسان استاندارد مصوب ۱/۶/۱۳۸۹ وزيران عضو گروه امور زير بنايي، صنعت و محیط‌زیست
ماده ۱ ـ در اين آیین‌نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار می‌روند:
الف ـ مؤسسه: مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران.
ب – كارشناس استاندارد: اشخاص حقيقي يا حقوقي كه صلاحيت آن‌ها طبق ضوابط اين آیین‌نامه توسط مؤسسه تأييد می‌شود و پروانه كارشناسي دريافت می‌نمایند.
ج ـ كميسيون: كميسيون انتخاب كارشناسان استاندارد موضوع ماده (۸).
ماده ۲ ـ شرايط انتخاب اشخاص حقيقي به شرح زير تعيين می‌شود:
۱ – متدين به دين مبين اسلام و يا يكي از اقلیت‌های ديني شناخته‌شده در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران.
۲ ـ داشتن تابعيت ايراني.
۳ – عدم محكوميت به محروميت از حقوق اجتماعي.
۴ ـ عدم اعتياد به مواد مخدر.
۵ ـ دارا بودن مدرك علمي دكتري و سه سال سابقه كار و تجربه يا كارشناسي ارشد و پنج سال سابقه كار و تجربه يا كارشناسي و هشت سال سابقه كار و تجربه در رشته مربوط و موردتقاضا.
۶ ـ قبولي در آزمون كتبي.
تبصره ۱ ـ در مواردي كه رشته تحصيلي با رشته فعاليت موردتقاضا منطبق نباشد ليكن متقاضي داراي تجربه حداقل دو سال بيشتر از سوابق موضوع‌بند (۵) باشد، متقاضي می‌تواند با تأييد كميسيون پروانه كارشناسي دريافت نمايد.
تبصره ۲ ـ متقاضيان داراي يكي از شرايط زير، می‌توانند با تأييد كميسيون و تصويب رئيس مؤسسه بدون شركت در آزمون كتبي پروانه كارشناسي دريافت نمايند:
۱ – دارا بودن مدرك تحصيلي دكترا در يكي از رشته‌های تخصصي مرتبط و داراي رتبه علمي استادي در يكي از دانشگاه‌های معتبر كشور.
۲ ـ داشتن حداقل ده سال سابقه كار مرتبط در مؤسسه.
۳ ـ داشتن حداقل پنج سال سابقه كار در مؤسسه و مشاركت در تدوين حداقل سه استاندارد ملي (به‌عنوان دبير يا رئيس) يا حداقل یک‌صد ساعت آموزش (تدريس) در زمينه استاندارد يا ارائه حداقل دو طرح تحقيقاتي مرتبط.
۴ ـ داشتن پنج سال سابقه كار در پست‌های مديريتي مؤسسه.
تبصره ۳ ـ كاركنان مؤسسه فقط در صورت قطع ارتباط استخدامي با مؤسسه و در دوران بازنشستگي می‌توانند با رعايت ضوابط مندرج در اين آیین‌نامه جهت دريافت پروانه كارشناسي استاندارد اقدام نمايند.
تبصره ۴ – انطباق مستندات و مدارك ارائه‌شده توسط متقاضيان در هنگام ثبت‌نام با شرايط و مدارك تعیین‌شده در اين آیین‌نامه به عهده دبيرخانه كميسيون می‌باشد.
ماده ۳ – مؤسسه موظف است ترتيبي اتخاذ نمايد كه آزمون كتبي كارشناسان استاندارد حداقل سالي یک‌بار برگزار گردد.
تبصره – دستورالعمل نحوه برگزاري آزمون، نصاب نمره قبولي، مقررات رشته‌های تخصصي و شاخص‌های بررسي مستندات و نحوه احراز سوابق تجربي و برگزاري دوره‌های آموزشي ضمن خدمت كارشناسان استاندارد توسط مؤسسه تدوين و ابلاغ می‌شود.
ماده ۴ – اشخاص حقوقي نظير شرکت‌های بازرسي، آزمایشگاه‌های همكار، مؤسسات آموزشي و مانند آن‌ها كه در چارچوب قوانين و مقررات مربوط و توسط نظام تأييد صلاحيت ايران يا بخش‌های صالح درون مؤسسه تأييد صلاحيت می‌شوند، به‌شرط دارا بودن حداقل يك نفر كارشناس استاندارد كه به‌موجب اين آیین‌نامه پروانه كارشناسي دريافت نموده است، می‌توانند پروانه كارشناسي دريافت نمايند. كليه خدمات كارشناسي اشخاص حقوقي بايد به تأييد كارشناس حقيقي یادشده برسد.
تبصره ۱ ـ آن دسته از آزمایشگاه‌های همكار و شرکت‌های بازرسي كه بر اساس مقررات موجود تـأييد صلاحيت شده‌اند موظف‌اند ظرف یک سال نسبت به انطباق خود با شرايط اين آیین‌نامه اقدام نمايند. مؤسسه نيز موظف است ضمن برگزاري آزمون اختصاصي، آنان را در اولويت صدور پروانه كارشناسي قرار دهد. در غير این صورت خدماتي كه توسط شركت و آزمايشگاه همكار مذكور به‌عنوان كارشناس استاندارد ارائه می‌گردد فاقد اعتبار می‌باشد.
تبصره ۲ ـ مؤسسه بر اشتغال كارشناس حقيقي استاندارد در مؤسسه يا شركت متقاضي نظارت می‌نماید.
ماده ۵ – داوطلبان واجد شرايط مندرج در ماده (۲) و تبصره‌های مربوط در اين آیین‌نامه، براي دريافت پروانه بايد ضمن حضور در جلسه كميسيون كه با حضور معاون برنامه‌ریزی و تدوين استاندارد مؤسسه (رئیس كميسيون) يا نماينده وي تشكيل می‌گردد پس از اداي سوگند به شرح متن پيوست كه به مهر «پيوست تصویب‌نامه هیئت‌وزیران» تأییدشده است و امضاء سوگندنامه، پروانه كارشناسي استاندارد را با امضاي رئيس مؤسسه يا مقام مجاز از سوي وي دريافت خواهند نمود.
تبصره – پروانه كارشناسي استاندارد اشخاص حقوقي (اعم از مؤسسات و شرکت‌ها) نيز پس از اداي سوگند و امضاء سوگندنامه توسط مديرعامل يا بالاترين مقام مؤسسه يا شركت مربوط به ايشان اعطا می‌شود.
ماده ۶ – مدت اعتبار پروانه كارشناسي استاندارد سه سال از زمان صدور خواهد بود.
تبصره – تمديد يا تجديد پروانه كارشناسي استاندارد اشخاص حقيقي منوط به گذراندن دوره‌های آموزشي مربوطه (حداقل بيست ساعت در سال) و اجراي دقيق وظايف و دستورالعمل‌های مرتبط، ارائه گزارش فعاليت و اخذ تأييد معاونت برنامه‌ریزی و تدوين استاندارد مؤسسه می‌باشد.
ماده ۷ ـ در موارد زير پروانه كارشناسي لغو خواهد شد:
۱ ـ از دست دادن شرايط تأييد صلاحيت به تشخيص كميسيون.
۲ ـ صدور حكم قطعي به محروميت از حقوق اجتماعي توسط مراجع صالح.
۳ ـ اخراج يا انفصال‌ازخدمت كارشناس حقيقي داراي پروانه استاندارد از شركت و مؤسسه تأييد صلاحيت شده و عدم به‌کارگیری فرد جايگزين.
ماده ۸ ـ اعضاي كميسيون به شرح زير تعيين می‌شود:
۱ ـ معاون برنامه‌ریزی و تدوين استاندارد مؤسسه (رئيس)
۲ – معاون نظارت بر اجراي استاندارد و سیستم‌های كيفيت يا يكي از مديران كل مؤسسه به نمايندگي از وي.
۳ ـ مدیرکل امور استان‌ها و دبيرخانه شوراي عالي استاندارد.
۴ ـ دو نفر از كارشناس فني خبره به پيشنهاد معاون برنامه‌ریزی و تدوين استاندارد مؤسسه و تأييد رئيس مؤسسه.
۵ ـ نماينده جامعه كارشناسان استاندارد با تأييد رئیس مؤسسه.
۶ ـ مدير امور آموزش و ترويج مؤسسه (دبير و رئیس دبيرخانه)
تبصره – جلسات كميسيون با حضور حداقل پنج نفر از اعضا رسميت می‌یابد و تصميمات بارأی چهار عضو حاضر در جلسه لازم‌الاجرا می‌باشد.
ماده ۹ ـ مجموعه وظايفي كه به‌موجب قانون اصلاح قوانين و مقررات موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب ۱۳۷۱ ـ و اصلاحات بعدي آن به عهده موسسه می‌باشد، جزء وظايف كارشناس استاندارد خواهد بود.
ماده ۱۰ – دستگاه‌های موضوع ماده (۵) قانون مديريت خدمات كشوري مصوب ۱۳۸۶ موظف‌اند در مواردي كه نياز به استفاده از خدمات مؤسسات، شرکت‌ها و اشخاص حقيقي فعال در حوزه استاندارد دارند، از كارشناسان حقيقي و حقوقي داراي پروانه كارشناسي استاندارد استفاده نمايند.
تبصره ۱ ـ مؤسسه می‌تواند در موارد لزوم انجام وظايف و خدمات كارشناسي موردنیاز خود را از طريق عقد قرارداد با اشخاص حقيقي و حقوقي به ترتيبي كه شرح خدمات موردنظر در آن درج گرديده، بر اساس بند «هـ» ماده (۲۹) قانون برگزاري مناقصات مصوب ۱۳۸۳ ـ و مفاد فصل سوم آیین‌نامه آن موضوع تصویب‌نامه شماره ۸۴۱۷۸ /ت ۳۴۱۶۲ هـ مورخ ۱۶ / ۷ /۱۳۸۵، به كارشناس واگذار نمايد.
تبصره ۲ ـ در مواردي كه كارشناس استاندارد خدماتي را در رابطه با موضوع وظايف مؤسسه به بخش‌های دولتي و غيردولتي ارائه می‌دهد مكلف است يك نسخه از گزارش عملكرد و كارشناسي خود را به‌نحوی‌که مؤسسه تعيين خواهد نمود، به دبيرخانه كميسيون تسليم نمايد.
ماده ۱۱ ـ اظهارنظر كارشناس بايد مستدل، صريح و شامل كليه نكات و توضيحاتي كه براي تبيين نظريه ضروري است يا توسط كميسيون مشخص می‌شود باشد. كارشناس استاندارد موظف است در حدود صلاحيت خود نظر كارشناسي را به‌طور كتبي و در مهلت مقرر به مراجع ذی‌ربط تسليم و نسخه‌ای از آن را تا مدت پنج سال بعد از تاريخ تسليم نگهداري نمايد.
ماده ۱۲ ـ كارشناس استاندارد موظف است در امور ارجاعي در صورت وجود جهات رد، موضوع را به‌طور كتبي اعلام و از مبادرت به كارشناسي امتناع نمايد، در غير اين صورت متخلف محسوب و به مجازات‌های مقرر محكوم می‌شود. جهات رد كارشناس همان جهات رد دادرس مندرج در ماده (۴۶) قانون آيين دادرسي دادگاه‌های عمومي و انقلاب در امور كيفري ـ مصوب ۱۳۷۸ می‌باشد.
ماده ۱۳ ـ حق‌الزحمه اشخاص حقيقي داراي پروانه كارشناسي استاندارد براي انجام وظايفي كه به آنان ارجاع می‌گردد به شرح زير تعيين می‌شود:
الف ـ دارندگان درجه دكتري به ازاء هر ساعت كار كارشناسي (۱۵۰) درصد قيمت پايه.
ب ـ دارندگان درجه كارشناسي ارشد به ازاء هر ساعت كار كارشناسي (۱۲۰) درصد قيمت پايه.
ج ـ دارندگان درجه كارشناسي به ازاء هر ساعت كار كارشناسي (۱۰۰) درصد قيمت پايه.
تبصره ۱ ـ قيمت پايه هرسال توسط كميسيون تعيين و پس از تأييد رئيس مؤسسه اعلام می‌شود.
تبصره ۲ ـ مؤسسه می‌تواند بابت اياب و ذهاب كارشناسان استاندارد به ازاء هر دو ساعت حداكثر معادل يك ساعت حق‌الزحمه رده كارشناسي مربوط اضافه پرداخت نمايد.
تبصره ۳ ـ درصورتی‌که انجام كار كارشناسي حسب درخواست اشخاصي غير از مؤسسه انجام‌شده باشد پرداخت حق‌الزحمه كارشناس به عهده درخواست‌کننده خواهد بود.
ماده ۱۴ ـ تخلفات كارشناسان استاندارد به شرح زير می‌باشد:
۱ – عدم حضور در مراجع صالحه براي انجام كارشناسي در وقت مقرر بدون عذر موجه.
۲ ـ عدم انجام به‌موقع امر كارشناسي و يا امتناع از كارشناسي در مواقعي كه كار از طريق مؤسسه ارجاع شده باشد.
۳ ـ مسامحه و سهل‌انگاری در اظهارنظر كارشناسي هرچند در تصميمات مراجع صلاحیت‌دار تأثیرگذار نباشد.
۴ ـ تسليم اسناد و مدارك به اشخاصي كه قانوناً حق دريافت آن را ندارد و يا امتناع از تسليم آن‌ها به اشخاصي كه حق دريافت آن را دارند.
۵ ـ سوء رفتار و اعمال خلاف شئون شغلي.
۶ – نقض قوانين و مقررات در اظهارنظر كارشناسي.
۷ ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر در اموري كه خارج از صلاحيت كارشناس است.
۸ ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر باوجود جهات رد كارشناسي.
۹ ـ اظهارنظر خلاف واقع.
۱۰ ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر با پروانه‌ای كه اعتبار آن منقضي شده است.
۱۱ ـ افشاء اسرار و اسناد محرمانه و تخلف از سوگند.
۱۲ ـ اخذ وجه يا مال مازاد بر تعرفه دستمزد.
۱۳ ـ انجام كارشناسي و اظهارنظر در زمان تعليق پروانه كارشناسي.
ماده ۱۵ ـ تنبيهات به ترتيب درجه عبارت‌اند از:
۱ ـ تذكر بدون درج در پرونده كارشناس.
۲ ـ تذكر با درج در پرونده كارشناس.
۳ – تعليق پروانه كارشناسي حداقل به مدت سه ماه و حداكثر تا پايان مدت اعتبار پروانه.
۴ ـ عدم تمديد و صدور مجدد پروانه از یک سال تا سه سال در استان مربوطه.
۵ ـ عدم تمديد و صدور پروانه در سطح كشور.
۶ ـ لغو پروانه كارشناسي در صورت احراز زايل شدن يكي از شرايط تأييد صلاحيت اشخاص حقيقي و حقوقي.
ماده ۱۶ ـ كميسيون مرجع تشخيص تخلف و صدور رأي محكوميت به يكي از تنبيهات مندرج در آئین‌نامه با رعايت تناسب تخلف و تنبيه می‌باشد كه با دعوت از يكي از قضات دادگستري به انتخاب رئیس‌کل دادگستري استان (در صورت معرفي) تشكيل می‌شود.
تبصره ۱ – درصورتی‌که اعمال ارتكابي كارشناس علاوه بر تخلف، به دليل وجود شاكي خصوصي واجد وصف حقوقي يا كيفري باشد كميسيون موظف است پرونده امر را به مرجع قضايي صلاحیت‌دار ارسال نمايد. رأي مراجع قضايي مانع از اجراي تنبیه‌های تعیین‌شده در اين آیین‌نامه نخواهد بود.
تبصره ۲ – در صورت اثبات غرض مجرمانه در رابطه با تصميمات كميسيون، می‌توان اعضاي كميسيون را تحت تعقيب قضايي قرارداد.
اين تصویب‌نامه در تاريخ ۱ /۶ /۱۳۸۹ به تأييد مقام محترم رياست جمهوري رسيده است.
معاون اول رئیس‌جمهور ـ محمدرضا رحيمي
سوگندنامه
به نام خداوند يكتا
«به خداوند متعال سوگند ياد می‌کنم تا در كليه اموري كه براي كارشناسي به من /به اين شركت /مؤسسه محول می‌شود به‌راستی و درستي اظهارنظر نمايم و اغراض شخصي خود را در آن دخالت ندهم و ضمن رعايت جانب عدالت و انصاف، رازدار و امين باشم و خداوند متعال را در همه حال ناظر و شاهد اعمال خود بدانم.»