آیین‌نامه اجرايي قانون تعيين تكليف وضعيت ثبتي اراضي و ساختمان‌های فاقد سند رسمي مصوب ۱۳۹۱/۴/۲۵ رئيس قوه قضائيه
ماده ۱۰ ـ كارشناس موظف است نسبت به امور ارجاعي ظرف مدت ۲۰ روز پس از دريافت قرار كارشناسي با حضور متقاضی به محل مراجعه و نقشه ارائه‌شده را با تصرفات فعلي و مدارك خريد تطبيق دهد و درصورتی‌که تصرفات مالكانه و بلامعارض متقاضي يا متقاضيان احراز شود و تصرفات وي با ميزان خريداري و يا سهم مشاعي منطبق باشد صورت‌جلسه احراز تصرف حاوي «خلاصه وضعيت ثبتي ملك، آخرين مالك رسمي، نحوه خريد متقاضي از مالك و حدود آن، مساحت عرصه، قدمت اعيان، نوع ملك، حقوق ارتفاقي، شماره فرعي و اصلي، بخش، نحوه تصرفات ارزش عرصه و اعيان، نوع حدفاصل و پلاك مجاورين» را با ذكر سلسله ايادي تنظيم و به امضاء چهار نفر از مجاورين يا معتمدين محلي و نيز متقاضي رسانيده و به همراه نقشه ترسيمي به دبير هیئت تسليم نمايد.
تبصره ۱ ـ درصورتی‌که تعداد متصرفين در يك پلاك ثبتي اعم از اصلي يا فرعي يا يك بلوك متعدد باشند و هیئت ارجاع امر به كارشناس را ضروري بداند و انجام كارشناسي در توان واحد ثبتي نباشد رئيس واحد ثبتي مكلف است مراتب را به اداره كل ثبت استان جهت ارجاع به هیئت كارشناسي اعلام نمايد. هیئت كارشناسي موظف است مطابق ضوابط آیین‌نامه ضمن بازديد از محل و تطبيق مدارك متقاضيان با محل و سوابق ثبتي، گزارش و نظر كارشناسي را به تفكيك هر تقاضا به نحو مستند به هیئت ارائه نمايد.
تبصره ۲ ـ عدم پرداخت هزينه كارشناسي توسط تعدادي از متقاضيان قطعات مفروزي مانع از انجام كار كارشناسي نسبت به تقاضاي ساير متقاضيان كه هزينه كارشناسي را پرداخت‌نموده‌اند، نخواهد بود.
تبصره ۳ ـ در صورت اعتراض متقاضي به گزارش كارشناس منتخب، هیئت می‌تواند كارشناس ديگري را جهت تجدیدنظر كارشناسي تعيين نمايد.
تبصره ۴ ـ چنانچه كارشناس در مهلت مقرر نظر كارشناسي خود را ارائه ننمايد، موضوع در هیئت مطرح و در صورت لزوم نسبت به تعيين كارشناس ديگر اقدام خواهد شد. در صورت مسامحه كارشناس و تكرار آن، موضوع در هیئت مطرح و نام وي از ليست كارشناسان حذف و از ارائه كار جديد به وي خودداري خواهد شد. درصورتی‌که واحد ثبتي از جهت تعداد كارشناس داراي محدوديت بوده و يا پاسخگوي امور ارجاعي نباشد، رئيس واحد ثبتي با همكاري مدیرکل ثبت‌اسناد و املاك استان كارشناسان را از واحدهاي ديگر انتخاب و به هیئت معرفي می‌نماید.
ماده ۱۱ ـ نسبت به املاكي كه تشخيص حدود واقعي آن امکان‌پذیر نمی‌باشد كارشناس يا هیئت كارشناسي موظف است با رعايت ماده ۴ قانون مساحت كل پلاك را پس از كسر گذرهاي احداثي مشخص و تناسب تصرفات متقاضي نسبت به سهم مشاعي وي را به هیئت گزارش نمايد.
تبصره درصورتی‌که ملك داراي تعارض در سوابق ثبتي بوده و يا مشمول مقررات ماده يك قانون نباشد، كارشناس مستنداً گزارش لازم را در فرم جداگانه تهيه و به هیئت تسليم می‌نماید.
ماده ۱۵ ـ كارشناسان منتخب بايد علاوه بر دارا بودن صلاحیت‌های عمومي و فقدان پيشينه سوء واجد يكي از شرايط زير باشند:
الف ـ دارندگان مدارك كارشناسي و بالاتر در رشته‌های حقوق يا نقشه‌برداری با داشتن حداقل ۲ سال سابقه كار و ساير رشته‌ها با داشتن حداقل ۴ سال سابقه كار در امور تخصصي ثبتي.
ب ـ دارندگان مدارك كارداني در رشته حقوق با گرايش علوم ثبتي با داشتن حداقل ۵ سال سابقه كار و ساير رشته‌ها با داشتن حداقل ۷ سال سابقه كار در امور تخصصي ثبتي.
ج ـ دارندگان مدرك ديپلم با داشتن حداقل ۱۰ سال سابقه كار در امور تخصصي ثبتي.